मंसूर अली इद्रिशी
नेपालगञ्ज असोज २९ गते–ग्यारहवीं शरीफ एक महत्वपूर्ण इस्लामी पर्व हो जसलाई हजरत अब्दुल क़ादिर जीलानीलाई समर्पित गरिन्छ। हजरत अब्दुल क़ादिर जीलानी इस्लामिक इतिहासका महान सूफी मानिन्छन्। उनको जन्म इस्लामिक पात्रो अनुसार ४७० हिजरीमा रमादानको पहिलो दिन भएको थियो, । उनको जन्म अहिलेको ईरानको गीलान प्रान्तमा भएको थियो, जुन समयमा एउटा प्रमुख राज्य थियो। उनलाई सूफी सम्प्रदायमा उनको प्रमुखता र इस्लामी धर्मप्रतिको महान योगदानका कारण ‘मुहियुद्दीन’ (धर्मलाई पुनर्जीवित गर्ने व्यक्ति) भनेर पनि चिनिन्छ।
अब्दुल क़ादिर जीलानीको जीवन र योगदान
हजरत अब्दुल क़ादिर जीलानीको जीवन धर्म, सत्यनिष्ठा, र मानवीय मूल्यहरूको प्रतीक रहेको छ। उनले हनबाली विद्यालयबाट प्रारम्भिक शिक्षा लिएका थिए, जुन त्यस समयमा सुन्नी इस्लामी शिक्षाको प्रमुख केन्द्र थियो। उनका उपदेश र जीवनका आदर्शहरूले इस्लामी समुदायमा नयाँ चेतना जगाएका थिए। उनको जीवनसँग सम्बन्धित धेरै कथाहरूले यस कुराको प्रमाण दिन्छ कि उनले आफ्नो समयमा न केवल धार्मिक तर सामाजिक परिवर्तनमा पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेले।
एक प्रसिद्ध कथा अनुसार, हजरत अब्दुल क़ादिर जीलानीकी आमाले उनलाई ६० वर्षको उमेरमा जन्म दिएकी थिइन्, जुन सामान्यभन्दा बढी उमेर मानिन्छ। यस्तो मान्यता छ कि उनको जन्मको समयमा उनको छातीमा पैगम्बर मोहम्मदका खुट्टाका निशान थिए। यसका साथै, यस्तो भनिन्छ कि उनको जन्मको समयमा गीलानमा अन्य ११०० बालबालिकाले जन्म लिएका थिए, जसले पछि गएर इस्लामका प्रचारक र मौलवी बने। यी सबै घटनाहरूले हजरत जीलानीको जन्मलाई एक विशेष घटना मानिन्छ।
सत्यनिष्ठा र इमानदारीको उदाहरण
हजरत अब्दुल क़ादिर जीलानीको एउटा प्रसिद्ध कथा उनको सत्यनिष्ठा र इमानदारीसँग सम्बन्धित छ। जब उनी १८ वर्षका भए, तब उनकी आमाले उनलाई अगाडि अध्ययन गर्नका लागि बगदाद पठाइन्। यात्राको समयमा उनकी आमाले ४० वटा सुनका सिक्काहरू उनको कोटमा लुकाइदिइन् र उनलाई सधैं सत्य बोल्न सल्लाह दिइन्। यात्राको क्रममा डाँकाहरूले उनको कारवानलाई लुट्ने प्रयास गरे। जब एउटा डाँकुले उनलाई सोध्यो कि के तिमीसँग केही मूल्यवान वस्तु छ, तब उनले इमानदारीपूर्वक आफूसँग लुकेका सिक्काहरूको जानकारी दिए। यो सुनेर डाँकुहरू छक्क परे र उनलाई आफ्ना सरदारकहाँ लगे। डाँकुहरूका सरदारले उनको इमानदारीबाट प्रभावित भएर न केवल सिक्काहरू फिर्ता गरिदिए तर अरू यात्रुहरूको सामान पनि फिर्ता गरिदिए।
ग्यारहवीं शरीफको महत्व
ग्यारहवीं शरीफ हजरत अब्दुल क़ादिर जीलानीको सम्झनामा मनाइने प्रमुख इस्लामी पर्व हो। यस दिन मुस्लिम समुदायले उनको योगदान र शिक्षाहरूलाई सम्झन्छ। विशेषगरी सुन्नी मुस्लिम समुदायमा यस दिन विशेष प्रार्थनाहरू र धार्मिक कार्यक्रमहरू आयोजना गरिन्छ। मानिसहरू उनको नाममा खाना वितरण गर्छन् र उनका शिक्षाहरूलाई आफ्नो जीवनमा अपनाउन प्रेरित हुन्छन्।
यो पर्वलाई “ग्यारहवीं शरीफ” भनेर यसकारण राखिएको हो किनकि यो इस्लामी पात्रोको एघारौं महिनामा मनाइन्छ। यस दिन मुस्लिम समुदायका मानिसहरूले विशेष नमाज अदा गर्छन् र हजरत अब्दुल क़ादिर जीलानीप्रति आफ्नो श्रद्धा प्रकट गर्छन्। सूफीहरूको सम्झनामा गरिने यस प्रकारका धार्मिक कार्यक्रमहरूको उद्देश्य केवल धार्मिक कर्तव्यको पालन गर्नु मात्र नभई, मानवीय मूल्यहरू र सेवा भावनालाई पनि बढावा दिनु हो।
निष्कर्ष
हजरत अब्दुल क़ादिर जीलानीको जीवन र शिक्षाहरूले इस्लामी समाजमा गहिरो प्रभाव पारेको छ। उनको सत्यनिष्ठा, इमानदारी, र धार्मिक योगदानलाई आज पनि सारा मुस्लिम समुदायमा आदरपूर्वक सम्झिन्छ। ग्यारहवीं शरीफ न केवल उनको प्रति श्रद्धांजलि दिने पर्व हो, तर उनको जीवनबाट प्रेरणा लिएर सत्य र धार्मिकताको मार्गमा चल्न सिकाउँछ।
